ઑનલાઇન ગેમિંગ બિલ 2025: ડ્રીમ11, માય11સર્કલ અને રમીસર્કલ જેવા પ્લેટફોર્મ્સ પર તેનો પ્રભાવ

ભારતના સંસદે સત્તાવાર રીતે ઑનલાઇન ગેમિંગ પ્રોમોશન અને રેગ્યુલેશન બિલ, 2025ને મંજૂરી આપી છે, જેમાં રાજ્યસભાએ ગઈકાલે મંજુરી આપી હતી. આ કાયદાનો હેતુ ઇ-સ્પોર્ટ્સ અને સામાજિક ઑનલાઇન ગેમિંગને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે, જ્યારે નુકસાનકારક પૈસા આધારિત ગેમિંગ પ્રવૃત્તિઓ, તેમની જાહેરાતો અને આર્થિક વ્યવહારોને નિયંત્રિત કરવાનો છે.

આ બિલ અંતર્ગત, એક ઑનલાઇન ગેમિંગ ઓથોરિટીની રચના કરવામાં આવશે, જે ક્ષેત્રની દેખરેખ રાખશે, માર્ગદર્શિકા આપશે અને તેની વૃદ્ધિ તેમજ નિયમન માટે ફ્રેમવર્ક પૂરુ પાડશે. સરકારના જણાવ્યા અનુસાર, દેશના ઑનલાઇન ગેમિંગ ઉદ્યોગ માટે વધુ સુરક્ષિત અને ગોઠવાયેલું વાતાવરણ ઊભું કરવાનો આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.

કયા ભારતીય એપ્સ પર અસર થશે?

• ડ્રીમ11
  
• મોબાઇલ પ્રીમિયર લીગ (એમપીએલ)
  
• માય11સર્કલ
  
• હાઉઝાટ
  
• એસજી11 ફેન્ટસી
  
• વિનજો
  
• ગેમ્સ24×7 (માય11સર્કલ અને રમીસર્કલના માલિક)
  
• જંગલી ગેમ્સ (રમી & પોકર)
  
• પોકરબાજી
  
• ગેમ્સક્રાફ્ટ (રમી કલ્ચર)
  
• નઝારા ટેક્નોલોજીઝ (પોકરબાજી માં રોકાણકાર, પણ સીધી આવક ઓછી)
  

બિલની મુખ્ય બાબતો

• પૈસાની સટ્ટાબાજી અથવા વેજરિંગ ધરાવતા ઑનલાઇન ગેમ્સ પર પ્રતિબંધ.
  
• આવા ગેમ્સને પ્રોત્સાહિત કરતી જાહેરાતો પર પ્રતિબંધ.
  
• બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓ આવા ગેમ્સ સાથે સંબંધિત વ્યવહારો ન કરી શકે.
  
• કાયદાનું ઉલ્લંઘન કરનારાઓ પર રૂ.50 લાખથી લઈને રૂ.2 કરોડ સુધીનો દંડ અથવા વધુમાં વધુ ત્રણ વર્ષની સજા થઈ શકે છે. ગંભીર કિસ્સામાં પ્લેટફોર્મ બંધ પણ કરી શકાય છે.
  

મંત્રીઓની ટિપ્પણી

ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને આઇટી મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે બિલ રજૂ કરતી વખતે પૈસા આધારિત ઑનલાઇન ગેમિંગને વધતી જાહેર આરોગ્ય સમસ્યા તરીકે વર્ણવી હતી. તેમના જણાવ્યા અનુસાર, અનેક પરિવારોને આ ગેમ્સના કારણે ગંભીર આર્થિક મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો છે. તેમણે ચેતવણી આપી કે આ ગેમ્સ વ્યસન વધારી રહી છે અને છેતરપિંડી તથા નાણાકીય કૌભાંડ તરફ દોરી રહી છે.

તેમણે વધુમાં કહ્યું કે અંદાજે 45 કરોડ લોકો દર વર્ષે મળીને રૂ.20,000 કરોડનું નુકસાન કરે છે. સરકારએ ઑનલાઇન ગેમિંગને ત્રણ વિભાગોમાં વર્ગીકૃત કર્યું છે: ઇ-સ્પોર્ટ્સ, સામાજિક ઑનલાઇન ગેમ્સ અને પૈસા આધારિત ઑનલાઇન ગેમ્સ. જેમાંથી ઇ-સ્પોર્ટ્સ અને સામાજિક ગેમ્સને પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવશે અને પૈસા આધારિત ગેમ્સને કડક રીતે નિયંત્રિત કરવામાં આવશે.

નિષ્કર્ષ

રાજ્યસભાની મંજુરી બાદ આ બિલ હવે સંપૂર્ણ કાયદો બની ગયું છે. આ કાયદો ઑનલાઇન ગેમિંગ ક્ષેત્રને સ્પષ્ટ નિયમનાત્મક માળખું પૂરું પાડે છે અને સાથે સાથે વ્યસન, છેતરપિંડી અને નાણાકીય નુકસાનથી વપરાશકર્તાઓને રક્ષણ આપવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પગલું ગણાય છે. ઉદ્યોગના વિકાસ અને સામાજિક જવાબદારી વચ્ચે સંતુલન સ્થાપિત કરવું જ તેનો મુખ્ય હેતુ છે.