વ્યસ્ત વ્યવસાયિકો માટે પોષણ સંબંધી માર્ગદર્શિકા

આજના સમયમાં જીવનની ગતિ એટલી ઝડપી બની ગઈ છે કે ખાસ કરીને વ્યવસાયિક લોકો માટે સ્વસ્થ આહાર લેવાનો સમય કાઢવો મોટો પડકાર બની ગયો છે. રોજ સવારે વહેલો ઉઠવું, કાર્યસ્થળે દોડધામ કરવી, મિટિંગ્સમાં ભાગ લેવો અને સમયમર્યાદા પૂરી કરવી – આ બધાની વચ્ચે પોષણપ્રદ આહાર ઘણીવાર અવગણાઈ જાય છે.

પરંતુ એક બાબત હું મારા જીવનમાં શીખ્યો છું: સફળતા મેળવવા માટે તંદુરસ્ત શરીર અને મજબૂત મન જરૂરી છે. જો ખોરાક સંતુલિત ન હોય, તો ઊર્જા ઘટે છે, ધ્યાન ભંગ થાય છે અને લાંબા ગાળે બીમારીઓ ઘેરી વળે છે. કદાચ તમે પણ ક્યારેક નાસ્તો ચૂકી જશો અથવા દિવસ દરમિયાન માત્ર ચા-કોફી પર જ જીવી જશો. પરંતુ આ ટેવો શરીરને અંદરથી નબળું બનાવે છે.

આ લેખમાં આપણે જાણીશું કે કેવી રીતે વ્યસ્ત જીવનશૈલી વચ્ચે પણ યોગ્ય પોષણ મેળવી શકાય.

૧. દિવસની શરૂઆત પૌષ્ટિક નાસ્તાથી કરો

ઘણા લોકો વ્યસ્તતાના કારણે સવારે નાસ્તો નથી કરતા. પરંતુ નાસ્તો એ દિવસની ઊર્જાનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. જો તમે ખાલી પેટે કાર્યસ્થળે જશો, તો થોડી વારમાં જ થાક અનુભવશો.

• નાસ્તામાં દૂધ, દહીં, તાજા ફળ, અંકુરિત દાણા કે ઓટ્સ જેવા પૌષ્ટિક વિકલ્પો સામેલ કરો.
  
• ચા કે કોફી સાથે માત્ર બિસ્કિટ ખાવાની ટેવ ટાળો.
  

મારે યાદ છે, જ્યારે મેં નોકરીની શરૂઆત કરી હતી, ત્યારે ઘણીવાર નાસ્તો ચૂકી જતો. પરંતુ બાદમાં સમજાયું કે જ્યારે પૌષ્ટિક નાસ્તો કરું છું ત્યારે દિવસભર ઊર્જા વધારે રહે છે અને કામ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું સરળ બને છે.

૨. પાણી પૂરતું પીવું

વ્યવસાયિક લોકો સતત મિટિંગ્સ, ફોનકૉલ્સ અને કામના દબાણમાં એટલા વ્યસ્ત રહે છે કે પાણી પીવું ભૂલી જાય છે. શરીરમાં પાણીની અછત concentration ઘટાડે છે અને થાક વધારે છે.

• રોજ ઓછામાં ઓછા ૮ થી ૧૦ ગ્લાસ પાણી પીવાનું લક્ષ્ય રાખો.
  
• મોબાઇલમાં રિમાઈન્ડર સેટ કરો કે તમને નિયમિત પાણી પીવાની યાદ અપાવે.
  
• શુગરવાળા પીણાં, સોડા કે energy drinks ટાળો.
  

૩. તૈયાર ખોરાકને બદલે સ્વસ્થ વિકલ્પો

વ્યસ્તતા વધે ત્યારે મોટાભાગના લોકો બહારનું ફાસ્ટફૂડ પસંદ કરે છે. પણ વારંવાર તેલિયું, મસાલેદાર ખોરાક લેવાથી પેટની તકલીફો, કોલેસ્ટેરોલ અને લાંબા ગાળે હૃદયરોગ જેવા જોખમ વધી શકે છે.

• તૈયાર નાસ્તાની જગ્યાએ ઘરે બનાવેલા નાસ્તા કે ફળો રાખો.
  
• કાર્યસ્થળે સાથે દાણા, સૂકા મેવાં કે ચણા રાખવાથી જંકફૂડ ખાવાની જરૂર પડતી નથી.
  

૪. નાના અને વારંવાર ભોજન

એક જ વખતે વધારે ખાઈ લેવાની જગ્યાએ દિવસમાં નાના-નાના ભાગે ખાવું શ્રેષ્ઠ છે. આ રીતે પાચનતંત્ર સારી રીતે કાર્ય કરે છે અને શરીરને સતત ઊર્જા મળે છે.

• ત્રણ મોટા ભોજનની બદલે પાંચથી છ નાના ભોજન લો.
  
• દરેક ભોજનમાં શાકભાજી, અનાજ અને પ્રોટીનનો સમાવેશ કરો.
  

૫. પ્રોટીનનો સમાવેશ કરો

શરીરને ઊર્જા ઉપરાંત મસલ્સ મજબૂત બનાવવા માટે પ્રોટીન જરૂરી છે. વ્યસ્ત વ્યવસાયિકો માટે ખાસ કરીને પ્રોટીનવાળો ખોરાક મહત્વનો છે, કારણ કે તે લાંબા સમય સુધી ભૂખ લાગવા દેતો નથી.

• દાળ, ચણા, રાજમા, દહીં, દૂધ અને સૂકા મેવાં પ્રોટીનના સારા સ્ત્રોત છે.
  
• દરરોજ ઓછામાં ઓછું એક પ્રોટીનવાળું ભોજન અવશ્ય લો.
  

૬. મધ્યાહ્ન ભોજનને અવગણશો નહીં

બહુ વખત કાર્યસ્થળ પર કામના દબાણને કારણે લોકો મધ્યાહ્નનું ભોજન મોડું કરે છે અથવા ચૂકી જાય છે. પણ ખાલી પેટે લાંબા સમય સુધી કામ કરવાથી ઊર્જા ઘટે છે અને મન ચીડચીડું બને છે.

• ઘરે બનેલું ભોજન લઈ જવાની ટેવ બનાવો.
  
• ભોજનમાં દાળ, શાક, ચપાતી, સલાડ અને દહીંનો સમાવેશ કરો.
  

૭. રાત્રિભોજન હળવું રાખો

ઘણા વ્યવસાયિક લોકો રાત્રે મોડું સુધી કામ કર્યા પછી ભારે ભોજન લે છે. પરંતુ સૂતા પહેલા ભારે ભોજન લેવાથી પાચન બગડે છે અને ઊંઘની ગુણવત્તા ઘટે છે.

• રાત્રે હળવું અને સરળતાથી પચી જાય એવું ભોજન લો.
  
• ભોજન બાદ થોડું ચાલવાથી પાચન સુધરે છે.
  

૮. તણાવ નિયંત્રણ સાથે આહાર

વ્યવસાયિક જીવનમાં તણાવ સામાન્ય છે. પરંતુ તણાવમાં લોકો ઘણીવાર વધારે ખાઈ લે છે અથવા અનિચ્છનીય વસ્તુઓ તરફ આકર્ષાય છે.

• તણાવ આવે ત્યારે વધારે કેફીન કે મીઠાઈ ખાવાની ટેવ ટાળો.
  
• તેના બદલે ઊંડો શ્વાસ લો, થોડું પાણી પીવો અથવા થોડો સમય ચાલવા જાઓ.
  

૯. આયોજનબદ્ધ ખરીદી અને તૈયારી

જો ખોરાકની તૈયારી આગોતરા કરવામાં આવે, તો વ્યસ્તતાની વચ્ચે પણ સ્વસ્થ આહાર લેવો સરળ બને છે.

• રવિવારે સપ્તાહ માટે જરૂરી શાકભાજી અને અનાજ ખરીદી લો.
  
• આગોતરા કાપીને રાખેલી શાકભાજી ઝડપથી ભોજન બનાવવામાં મદદરૂપ થાય છે.
  

નિષ્કર્ષ

વ્યવસાયિક જીવન જેટલું વ્યસ્ત હોય તેટલું જ સ્વસ્થ જીવનશૈલી અપનાવવી જરૂરી છે. ખોરાક માત્ર ભૂખ મટાડવા માટે નથી, પરંતુ શરીર અને મનને શક્તિ આપવાનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે.

હું પોતે જ્યારે આ નાનાં નિયમો અપનાવું છું – જેમ કે સમયસર નાસ્તો, પૂરતું પાણી, નાના ભોજન અને આગોતરા આયોજન – ત્યારે દિવસભર ઊર્જાવાન અનુભવું છું અને કામમાં ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકું છું.

તમે પણ જો આજે જ આ નાના બદલાવ શરૂ કરશો, તો થોડા અઠવાડિયામાં જ ફરક અનુભવશો. યાદ રાખો, સાચું પોષણ એ જ સાચી સફળતાની ચાવી છે.